Coronasteun cultuur schiet nog tekort

20 december 2021

De nieuwe maatregelen om de coronacrisis te beteugelen, treffen de culturele sector opnieuw onevenredig hard. Samen met de Creatieve Coalitie maakt de Auteursbond zich hard voor adequate steunmaatregelen.

Wordt jouw beroepspraktijk geraakt door de coronamaatregelen? Laat het ons weten!

Het kabinet kwam afgelopen weekend met slecht nieuws: er wordt opnieuw een harde lockdown ingesteld om het coronavirus te beteugelen. De nieuwe maatregelen blijven in ieder geval tot half januari 2022 van kracht. Dat is dramatisch voor veel zzp’ers in de cultuur, die opdrachten kwijtraken en inkomen verliezen. De steunmaatregelen voor zzp’ers worden door het kabinet verlengd tot en met maart 2022.

Hoe zien de steunmaatregelen eruit?

1. Tozo wordt bijstand (Bbz)

De noodvoorziening voor zzp’ers, de Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers (Tozo) komt niet terug. In plaats daarvan kunnen zzp’ers een beroep doen op de bijstand voor zelfstandigen (Bbz). Daarbij zijn enkele voorwaarden versoepeld. Zo geldt er geen vermogenstoets en kan deze met terugwerkende kracht worden aangevraagd. Maar om een beroep op de regeling te kunnen doen, moeten zelfstandigen wel de zogeheten levensvatbaarheidstoets doorlopen. Ook geldt voor deze regeling de beperkende kostendelersnorm, die voorschrijft dat de hoogte van bijstand afhankelijk is van het aantal huisgenoten van 21 jaar of ouder. Bij de Tozo was dat niet het geval.

2. Voorziening voor vaste lasten blijft ontoegankelijk

De Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) die een tegemoetkoming in de vaste lasten biedt als zelfstandigen een omzetverlies hebben geleden van 30% of meer, blijft voor veel zzp’ers in de culturele sector ontoegankelijk omdat de toelatingscriteria niet zijn verruimd. Het is nog steeds zo dat een zzp’er die zijn bedrijf op zijn huisadres heeft ingeschreven, en geen aparte voordeur of opgang heeft voor zijn kantoor, geen gebruik van deze regeling kan maken. 

3. Opnieuw specifiek steunpakket voor cultuur

Goed nieuws is dat het kabinet opnieuw een specifiek steunpakket biedt voor de culturele sector. Er zal een bedrag van 68 miljoen euro beschikbaar komen voor culturele instellingen en Rijkscultuurfondsen, zoals het Letterenfonds en het Filmfonds. Het is daarbij weer de bedoeling dat deze middelen via de instellingen ook aan zzp’ers ten goede komen. Of dat gaat lukken is echter de vraag. Bij de vorige edities van het steunpakket is er te weinig naar zpp’ers doorgesijpeld.

Actie in politiek en media

De Auteursbond en de Creatieve Coalitie, een koepel van ruim veertig belangenorganisaties van makers in de culturele sector waarvan de Auteursbond ook lid is, vinden deze steunmaatregelen niet adequaat. Daarom voeren we via de Creatieve Coalitie actie in de politiek en de media voor steunmaatregelen die beter aansluiten op de nood onder zzp’ers. We pleiten voor herinvoeren van de Tozo, een ruimere opstelling van de TVL, en voor het introduceren van een speciale vangnetregeling voor zelfstandige makers in de culturele sector.

Onze boodschap wordt gehoord. Dat heeft effect. Een meerderheid van de Tweede Kamer vindt dat het kabinet een grotere inspanning moet doen om te zorgen dat de extra coronasteun voor de culturele sector ook daadwerkelijk aan zelfstandige makers ten goede zal komen. Ook trekt het kabinet extra geld uit voor verlenging van de speciale coronasteunregelingen voor zelfstandige makers van het Steunfonds Rechtensector.

Maar helaas is er voor herinvoering van de Tozo, een ruimere openstelling van de TVL en een speciale vangnetregeling voor zzp’ers in de cultuur tot nu toe geen steun van een meerderheid in de Tweede Kamer.

In het regeerakkoord van het komende nieuwe kabinet wordt overigens een grotere inspanning beloofd om de culturele sector en de positie van zzp’ ers in de cultuur te versterken. Het komende kabinet belooft om 170 miljoen euro per jaar extra voor cultuur uit te trekken, waarmee de inmiddels beruchte bezuinigingsslag door het kabinet Rutte 1 zal zijn teruggedraaid. Het nieuwe kabinet belooft eveneens om nu echt werk te maken van wat Fair Practice wordt genoemd: het verbeteren van de achtergestelde positie en beloning van zelfstandige makers in de cultuur.

Geraakt door corona? Meld het ons

Om de lobby van de Creatieve Coalitie en de Auteursbond zo goed mogelijk te blijven voeren is het van belang om te weten hoe de nieuwe coronamaatregelen de beroepspraktijk van zelfstandige makers in de culturele sector raken. De Auteursbond heeft een meldpunt ingericht. We verzoeken je om ons te informeren over de negatieve gevolgen van de crisis op jouw beroepspraktijk.