Steun van de overheid: welkom, maar nog onvoldoende
De overheid heeft sinds de uitbraak van het Corona-virus maatregelen getroffen om de culturele en creatieve sector en de zelfstandige makers in deze sector te steunen. De maatregelen zijn welkom, maar nog onvoldoende, vindt de Auteursbond. Daarom voeren we, onder andere via de Creatieve Coalitie, een politieke lobby voor meer steun. Aanstaande dinsdag 28 april is er een debat in de Tweede Kamer.
De uitbraak van het Corona-virus en de maatregelen van de overheid om de uitbraak te beteugelen, hebben de economie deels lam gelegd. Om de nood te lenigen, heeft het kabinet in de eerste plaats een pakket generieke steunmaatregelen getroffen om bedrijven, instellingen, werknemers en zzp’ers door deze moeilijke periode heen te helpen. Omdat de culturele en creatieve sector bijzonder hard wordt geraakt, heeft het kabinet bovendien 300 miljoen euro beschikbaar gesteld als extra steun.
De Auteursbond verwelkomt de steun, maar vindt dat meer nodig is. We maken ons niet alleen over de korte maar ook over de langere termijn zorgen, omdat we vrezen dat de gevolgen van de crisis bij veel van onze leden zich pas later vertaalt in minder opdrachten en minder inkomsten. Samen met de andere belangenorganisaties van zelfstandige makers verenigd in de Creatieve Coalitie, vragen we de politiek bij het debat op dinsdag 28 april daarom het volgende:
1. Auteursbond: maak de generieke steunmaatregelen ook toegankelijk voor zelfstandige makers in de culturele en creatieve sector
Zelfstandige makers kunnen nu onvoldoende een beroep doen op de steunmaatregelen voor zzp’ers, te weten de Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers (TOZO) en de Tijdelijke Overbruggingsregeling Getroffen Sectoren Covid-19 (TOGS).
TOZO
Deze regeling is bedoeld voor zzp’er wiens inkomen door de Corona-crisis onder het bestaansminimum zakt. De regeling geldt vanaf 1 maart 2020 (met terugwerkende kracht) en de uitkering bedraagt maximaal € 1.500,31 netto per maand (afhankelijk van de gezinssituatie) en geldt drie maanden. De regeling kent soepele voorwaarden: er is bijvoorbeeld geen sprake van een vermogens- of partnertoets.
Helaas kent de regeling ook voorwaarden die zelfstandige makers uitsluiten. Zo zijn makers weliswaar vaak buiten dienstbetrekking werkzaam, maar niet altijd als zelfstandige, en staan ze dus niet altijd ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Het urencriterium dat als voorvoorwaarde wordt gesteld (gemiddeld 23,5 uur per week) is een obstakel voor makers die hun beroep met een andere baan combineren. Verder kunnen zzp’ers die een huishouden vormen met een andere zzp’er nu slechts één uitkering aanvragen. Voor hen geldt dus wel een partnertoets. De Auteursbond en de Creatieve Coalitie vragen de politiek daarom de TOZO te verruimen.
TOGS
Deze regeling is bedoeld voor mkb-bedrijven en zzp’ers die schade lijden door noodgedwongen sluiting, de inperking van bijeenkomsten en/of negatieve reisadviezen van de overheid. Wie aan de voorwaarden voldoet krijgt eenmalig 4.000 euro (belastingvrij). Dit bedrag is vrij te besteden.
Ook de TOGS kent helaas vereisten die de regeling voor zelfstandige makers ontoegankelijk maken. Zo sluit de regeling bepaalde beroepsgroepen uit (zij staan ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder een zogenoemde SBI-code die niet op de lijst staat van beroepsgroepen die in aanmerking komen). Een voorbeeld is de beroepsgroep schrijvers. De Auteursbond vindt dat onterecht, omdat het inkomen van schrijvers vaak ook voor een aanzienlijk deel afhankelijk is van activiteiten buitenshuis. Schrijvers geven bijvoorbeeld lezingen, lessen en workshops. Die zijn door de Corona-crisis allemaal afgelast. De Auteursbond en de Creatieve coalitie vragen het kabinet daarom om de regeling te verruimen.
2. Auteursbond: zorg dat de extra steun voor culturele en creatieve sector ook ten goede komt aan zelfstandige makers
Naast de generieke maatregelen heeft de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Ingrid van Engelshoven namens het kabinet twee specifieke pakketten met steunmaatregelen voor de sector toegezegd. Het eerste pakket van 27 maart is vooral gericht op coulance richting meerjarig gesubsidieerde instellingen en opschorting van de huur van rijksmusea. Op 15 april kondigde de minister een tweede pakket aan: een extra investering van 300 miljoen euro, bedoeld om culturele instellingen ‘van vitaal belang’ door de eerste maanden van de coronacrisis heen te helpen, te investeren in het komende seizoen, en de werkgelegenheid zoveel mogelijk in stand te houde
Hoewel deze maatregelen belangrijk zijn om het stelsel overeind te houden, zijn ze op dit moment nog vooral gericht op de grotere, gesubsidieerde instellingen. De minister heeft aangegeven dat het de bedoeling is dat het extra geld bijvoorbeeld via opdrachten door zal sijpelen naar kleinere instellingen en zelfstandige makers, maar het is de vraag hoe dat in de praktijk zal uitpakken. De Auteursbond en de Creatieve Coalitie willen niet dat zelfstandige makers, en werkenden zonder vaste aanstelling, die het grootste deel van de sector vormen, aan het kortste eind trekken. Daarom pleiten we er bij de politiek voor dat de extra steun van het kabinet ook daadwerkelijk aan zelfstandige makers ten goede komt.