Als de overname van Sanoma Nederland door DPG Media doorgaat, wordt het voor freelance journalisten nog moeilijker om een redelijke vergoeding voor hun werk te bedingen. Dat zegt de Auteursbond in reactie op het bericht dat de twee uitgevers willen samengaan.

Sanoma Nederland (Libelle, vtwonen, Nu.nl etc.) en DPG Media (onder andere Volkskrant, Trouw, AD) behoren tot de top drie uitgeefconcerns in Nederland. “De markt voor journalistieke arbeid is al uit balans doordat zelfstandigen nauwelijks onderhandelingsmacht hebben tegenover een paar grote uitgeefbedrijven”, zegt Miro Lucassen, bestuurslid van de Auteursbond. “Als deze overname door mag gaan, terwijl de markt al zo geconcentreerd is, wordt hun positie nog benarder”.

Zwakke onderhandelingspositie
Uit de Monitor Freelancers en Media 2018, een onderzoek van de Auteursbond en de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), blijkt dat voor 40 procent van freelancers in de media het werk onvoldoende oplevert om in het levensonderhoud te voorzien. In een mede door de Auteursbond ondersteunde rechtszaak van twee freelance journalisten tegen DPG Media oordeelde de rechtbank kort geleden dat hun vergoeding te laag was en met terugwerkende kracht moet worden verhoogd. Een van de overwegingen om in te grijpen was, aldus de rechtbank, de zwakke onderhandelingspositie van de twee journalisten.

“Als de schaalvergroting van uitgevers voort mag blijven razen, worden de krachtverhoudingen nog ongelijker”, zegt Lucassen. “Uitgevers claimen via hun algemene voorwaarden een vrijwel onbeperkt gebruiksrecht van het geleverde journalistieke werk, maar weigeren om individueel te onderhandelen over een billijke vergoeding. Als Sanoma en DPG Media samengaan wordt de reikwijdte van zo’n claim groter, terwijl de onderhandelingsruimte van onze leden juist kleiner wordt”.

Internetplatforms
Sanoma en DPG Media zeggen dat de overname nodig is omdat grote internetplatforms als Google en Facebook een groter deel van de Nederlandse advertentiemarkt veroveren. “Wij delen hun zorg”, aldus Lucassen: “Wij betwijfelen echter of schaalvergroting van Nederlandse uitgevers het juiste antwoord is. We willen graag dat de ACM en het kabinet de positie van grote internetplatforms onder de loep neemt en eindelijk gaan optreden tegen hun uitdijende marktmacht. We zullen deze boodschap samen met de NVJ aan de ACM en het kabinet overbrengen”.