Minister, garandeer dat steun echt bij makers terecht komt
Op maandag 23 november bespreekt de Tweede Kamer de brief van Minister van Engelshoven, waarin zij aankondigt dat er in het tweede steunpakket voor de makers bijna 50 miljoen euro beschikbaar is: € 35,75 miljoen voor subsidies via de zes rijkcultuurfondsen, € 10 miljoen voor producties via NPO en € 4 miljoen voor scholing van zelfstandigen. Maar komt dit geld ook werkelijk bij de zzp’ers in de culturele sector terecht? Voorzitter van de Auteursbond Maria Vlaar wijst de leden van de Commissie Cultuur in een brief op de grote bezorgdheid onder auteurs over de verdeling van deze bestemde gelden.
Brief aan de commissie Cultuur
Geacht commissielid Cultuur,
Morgen 23 november bespreekt u in de Tweede Kamer de brief van Minister van Engelshoven, waarin zij aankondigt dat er in het tweede steunpakket voor de makers bijna 50 miljoen euro beschikbaar is: € 35,75 miljoen voor subsidies via de zes rijkcultuurfondsen, € 10 miljoen voor producties via NPO en € 4 miljoen voor scholing van zelfstandigen.
Namens de schrijvers van Nederland en als voorzitter van de Auteursbond wil ik u graag informeren over de grote bezorgdheid onder auteurs over de verdeling van deze bestemde gelden.
De kans dat dit geld ook werkelijk bij de zzp’ers in de culturele sector terecht komt, is namelijk niet gegarandeerd. De rijkscultuurfondsen willen een deel via opdrachtgevers laten verlopen. Zo is het plan bij het Letterenfonds dat bibliotheken en boekhandels aanvragen kunnen indienen voor activiteiten waarbij schrijvers worden ingehuurd om bijvoorbeeld een digitale lezing te geven. Dat betekent er kosten moeten worden gemaakt voor organisatie en live-streaming, waardoor de kans groot is dat de subsidies NIET voor het volle pond bij de makers terechtkomen. Op die manier worden schrijvers, die hiervoor door een digitaal hoepeltje moeten springen waarvoor ze vaak niet meer dan 200 euro krijgen, er niet veel wijzer van.
Er zijn vele auteurs die nog nooit subsidies van het Letterenfonds ontvangen hebben, en daardoor ook geen recht hadden op ondersteuning via het eerste pakket. Zij zijn van oudsher gewend om hun eigen broek op te houden. Door lezingen en opdrachten wisten zij hun inkomsten uit de boekverkoop aan te vullen tot een redelijke omzet. Die werkzaamheden zijn nu allemaal weggevallen. Schrijvers en vertalers van non-fictieboeken, romans, poëzie, kinderboeken, theaterteksten en scenario’s, maar ook bijvoorbeeld de thrillerschrijvers die bij onze Auteursbond zijn aangesloten, staat het water aan de lippen…
De Auteursbond voert in opdracht van de collectieve beheersorganisatie voor auteursrechten LIRA drie regelingen uit om schrijvers en vertalers te ondersteunen vanuit het Steunfonds Rechtensector. Het geld voor de auteurs komt van LIRA en OCW. In het eerste steunpakket besloot Minister van Engelshoven om het Steunfonds Rechtensector via matching te ondersteunen.
In de eerste ronde (van drie) hebben er bij de Auteursbond 248 schrijvers en vertalers om financiële ondersteuning gevraagd, voor ruim 1 miljoen euro. Dat gaat om auteurs die grotendeels GEEN recht hebben op een subsidie via het Letterenfonds. Wij konden helaas slechts 67 auteurs een ondersteuning toekennen, voor in totaal ruim 170.000 euro. In de andere sectoren (musici, fotografen, journalisten, artiesten etc.) die onder het Steunfonds Rechtensector vallen zijn de regelingen ook zwaar overvraagd.
Onze coronasteunregelingen bereiken juist díe schrijvers in nood die buiten de gesubsidieerde kunsten werken. En die nu moeten besluiten: blijf ik schrijver, of laat ik mij omscholen? De Auteursbond wil dat ook de schrijvers die geen subsidie van het Letterenfonds krijgen hun beroep kunnen blijven uitoefenen, waardoor ze na de crisis weer kunnen doen wat ze altijd deden: leven van de markt. De auteurs zouden er werkelijk mee geholpen zijn als er morgen een motie komt waarin
- de minister wordt verzocht te GARANDEREN dat de volle 50 miljoen euro bij de makers terecht komt en niet in de schil eromheen blijft hangen
- de minister wordt verzocht opnieuw 5 miljoen euro via het Steunfonds Rechtensector RECHTSTREEKS en voor de volle 100% aan de getroffen makers te doen toekomen.
In de Volkskrant van maandag 23 november spreken twee schrijvers zich uit over hun penibele situatie, in een artikel van Alex Burghoorn. Ik hoop van harte dat u hun noodkreet oppakt en ben gaarne bereid tot verdere uitleg,
met vriendelijke groeten,
Maria Vlaar
schrijver en voorzitter Auteursbond