AI-blog: Regering-Trump opent aanval op auteursrecht en bibliotheken om techbedrijven vrij baan te geven
Wat zijn nieuwe technologische ontwikkelingen? Wat gebeurt er in het buitenland? Is er nieuws uit Brussel? In ons AI-blog praten we je bij over AI-ontwikkelingen die belangrijk zijn voor auteurs.
Met het ontslag van de directeur van de Library of Congress en de directeur van de Copyright Office verstevigt de regering-Trump zijn greep op de informatievoorziening. Criticasters die paal en perk willen stellen aan de schending van het auteursrecht door techbedrijven worden aan de kant gezet.
Mei was een bewogen maand voor schrijvers en lezers in de VS. Eerst werd Dr. Carla Hayden, de directeur van de Library of Congress, door Trump en zijn partijgenoten ontslagen. Zij was de eerste Afro-Amerikaanse en de eerste vrouw die directeur was van deze op een na grootste bibliotheek ter wereld. Hayden zette zich onder meer in voor het verbeteren van de toegang tot de boeken en artikelen in de Library of Congress, vaak met behulp van technologie. Ze zorgde er bijvoorbeeld voor dat historische documenten werden gedigitaliseerd en online toegankelijk werden, ook voor Amerikanen in afgelegen gebieden. Maar de Trumpregering bestempelde haar als ‘woke’. Een van de leugens waarmee een woordvoeder van het Witte Huis Haydens ontslag probeerde te rechtvaardigen was dat zij ‘ongepaste boeken voor kinderen in de bibliotheek zette’. ‘Ongepast voor kinderen’ is tegenwoordig in de VS een eufemisme voor het verbannen van boeken geschreven door, of handelend over iemand die als het zo uitkomt in de lhbtiq+ categorie kan worden geplaatst, inclusief Anne Frank.
Eén ding moet ik Trump en zijn partijgenoten nageven: ze begrijpen het belang van bibliotheken. Van informatie. Van verhalen. De militaire bibliotheken werden eerder al door het Pentagon gesommeerd om boeken over diversiteit uit hun collecties te verwijderen. Bibliothecarissen ontvingen van de overheid lijsten met zoektermen om hun collecties mee door te lichten. Is het nog nodig te zeggen welke woorden daarop staan? Boekencollecties in militaire bibliotheken worden witgewassen.
Ontslag directeur Copyright Office
Een paar dagen na het ontslag van Hayden besloot het Trump-team ook de professor in de rechten Shira Perlmutter de laan uit te sturen. Zij was tot voor kort de directeur van het Copyright Office, dat adviseert over intellectuele eigendomszaken en daar regels over opstelt. Perlmutter gaf leiding aan maar liefst 500 mensen die zich met het auteursrecht in de VS bezighouden. Velen van hen zijn momenteel bang hun baan ook te verliezen. Hun ziektekostenverzekering. Hun huis.
Het is moeilijk Perlmutters ontslag niet in verband te brengen met de schending van het auteursrecht door Amerikaanse techbedrijven. Perlmutter had de dag voor haar ontslag geweigerd in te gaan op Elon Musks verzoek om auteursrechtelijk beschermd werk vrijelijk te mogen gebruiken voor het trainen van (zijn) AI-modellen. In The Washington Post (11/5/25) staat dat Perlmutter en haar medewerkers deze maand een honderd pagina’s tellend rapport over artificiële intelligentie publiceerden waarin zij hun zorgen uitten over deze praktijk. Zij stelden de terechte vraag of deze werkwijze wel onder ‘fair use’ valt, zoals techbazen de wereld willen doen geloven. In dezelfde krant staat ook dat Musk, eigenaar van xAI, vorige maand al de woorden I agree op zijn platform X postte, als reactie op een andere post op waarin stond delete all IP law.De Democraat Joseph Morelle noemde Perlmutters ontslag ‘een brutale, nooit eerder vertoonde machtsgreep zonder wettelijke basis’. Het is denk ik goed om te beseffen waar Musk op uit is. Hij wil zijn eigen chatbot Grok ongehinderd door wetgeving trainen. Als hij de wet hierbij overtreedt, dan moet niet Musk zijn illegale werkwijze aanpassen, maar moeten degenen die de wet verdedigen het veld ruimen.
Risico taalmodellen
Het is verbazingwekkend dat de EU de Amerikaanse taalmodellen niet in de categorie ‘hoog risico’ heeft geplaatst. Zo genereerde Musks Grok afgelopen week opvallend vaak teksten over ‘blanke genocide’ in Zuid-Afrika (waar Musk is geboren). Grok liet teksten verschijnen waarin stond dat die door zijn makers was geïnstrueerd om deze dreiging als echt te beschouwen.
In de EU AI Act staat dat bedrijven het auteursrecht moeten respecteren en verplicht zijn aan te geven op welke datasets zij hun AI-modellen trainen. Het is te hopen dat de EU snel boetes uitdeelt aan bedrijven die zich hier niet aan houden. Verder lijkt het me tijd om genAI voortaan in de categorie AI met een hoog risico te plaatsen, voordat Amerikaanse superkapitalisten zoals Musk ook in Europa het verhaal met kletsbots zolas Grok bepalen.
Wil je onze collega’s van de Authors Guild ondersteunen? Teken dan deze petitie. Dr. Carla Hayden steun je hier.