Investeer in talen(t)
Het lijkt een regelrechte, gecoördineerde aanval op taal. De Universiteit Utrecht heeft onlangs besloten een reeks ‘kleine’ studies weg te bezuinigen, waaronder Duits, Frans, Arabisch, Italiaans en Keltische talen. Ook de Universiteit Leiden wil een groot aantal talenstudies in bredere studies op laten gaan of de nek omdraaien, zoals Koreaans, Japans, Chinees, Arabisch en Hebreeuws. Ze zouden niet ‘rendabel’ zijn.
Maar dit zou juist het moment moeten zijn om in deze studies te investeren: taal- en cultuurstudies zijn van essentieel belang om de wereld om ons heen te begrijpen. We leven in tijden van grote veranderingen, van oplaaiende (internationale) conflicten, die juist vragen om kennis van taal en cultuur, om zachte diplomatie.
Daarnaast kan het niemand zijn ontgaan dat er in Nederland een lerarentekort heerst, onder meer voor leraren Frans en Duits, buurtalen en de talen van belangrijke handelspartners. Zonder zelfstandige vakgroepen worden die talen minder zichtbaar en zal de belangstelling alleen maar verder dalen. Het resultaat is een vicieuze cirkel: het lerarentekort zal verder toenemen en daardoor zal het aantal mensen dat deze buurtalen beheerst nog verder afnemen. Het is echt een ramp als een land zijn buren niet meer verstaat.
Tolken, ondertitelaars en vertalers zijn onmisbaar
Het is van essentieel belang dat nieuws, (wetenschappelijke) informatie en literatuur uit andere landen ons op een begrijpelijke manier bereiken. Tolken, ondertitelaars en vertalers zijn daarvoor onmisbaar, en voor hun opleiding en functioneren zijn zowel goed universitair onderwijs, een plek waar op wetenschappelijk niveau met taal wordt omgegaan, als goed uitgeruste wetenschappelijke bibliotheken onontbeerlijk.
Er is al decennia een teneur waarin de Geesteswetenschappen in het algemeen en talen in het bijzonder onbelangrijk worden gevonden. Exacte vakken en vakken als economie pasten veel beter in de neoliberale agenda, waarin bildung en culturele bagage slechts als ballast worden beschouwd die geen geld in het laatje brengt voor de B.V. Nederland. De voorgenomen bezuinigingen passen uitstekend in dat straatje, en dit extreemrechtse kabinet zal het bovendien toejuichen dat juist de ‘elitaire’ Geesteswetenschappen het doelwit zijn.
Maar wie zijn talen niet beheerst, zal geïsoleerd raken, dat heeft Groot-Brittannië aan den lijve ondervonden na Brexit. In dat land is de afbraak van talenstudies dramatisch. De Britten dachten dat Engels voldoende was om een stempel op de wereldeconomie en -politiek te kunnen drukken, maar zijn inmiddels tot de conclusie gekomen dat kennis van vreemde talen en culturen onontbeerlijk is voor een goede verstandhouding.
Nederland moet af van dat vermaledijde rendementsdenken. Bezuinigingen als deze betekenen een enorme kennisvernietiging, die op geen enkele manier in verhouding staat tot het economisch gewin op de korte termijn. Cultuur en taal zijn juist waardevol. Niet alleen omdat we met onze handelspartners willen kunnen communiceren en in de internationale politiek op hoog niveau willen kunnen meepraten, maar ook vanwege de schoonheid, vanwege ons menszijn. Want voor een open en begripvolle blik op de wereld zijn talenstudies cruciaal.
Demonstratie: let op nieuwe datum!
Daarom roepen we de leden van de Auteursbond op om mee te doen aan de grote onderwijsdemonstratie op 25 november in Den haag.
- Tijd: 13.00
- Locatie: Malieveld, Den Haag
- Kijk voor actuele informatie over de demonstratie op de website van AOb of FNV.
Wil je meelopen en lijkt het je gezellig om dat samen met andere leden van de Auteursbond te doen? Stuur dan een mailtje naar Anne Marie Koper: demo14nov@gmail.com (NB de datum van de demonstratie is veranderd, maar het mailadres is hetzelfde gebleven)
Lees ook de verklaring van de Auteursbond en het Letterenfonds: