De Auteursbond en de NVJ gaan aanstaande maandag – 13 januari – in gesprek met de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Directe aanleiding is de aangekondigde overname van Sanoma Media Netherlands BV door DPG Media. Beide bedrijven hebben op 20 december 2019 de ACM om toestemming gevraagd voor de overname . De Auteursbond en de NVJ hebben naar aanleiding hiervan – binnen de termijn van zeven dagen – een brief gestuurd naar ACM met het verzoek om enkele vraagstukken in haar beoordeling mee te nemen zoals de machtspositie van DPG Media, mogelijk misbruik van inkoopmacht en of de overname de pluriformiteit en kwaliteit van dagbladen en nieuwssites aantast. De brief is hier te lezen.
De Auteursbond en de NVJ constateren dat in Nederland al 85% van de printoplage in Belgische handen is. Mediahuis en DPG Media zijn marktleider. Het aandeel van DPG Media neemt na de aangekondigde overname verder toe. De vrees is niet dat het aantal titels zal afnemen, maar wel dat dit geldt voor de hoeveelheid unieke content. Nu al zien Auteursbond en de NVJ dat tussen de merken van DPG Media veel beeld en tekst gedeeld wordt door verschillende titels, waardoor een pluriform aanbod onder druk komt te staan.
Uitblijvende aanpak
De Auteursbond en de NVJ willen in het gesprek met ACM hun zorgen delen over het volstrekt ongemoeid laten van de grote globale media/techbedrijven, die mede de oorzaak zijn voor de concentratie binnen de Nederlandse mediamarkt. Het uitblijven van het aanpakken van deze spelers betreft immers een gedeelde zorg van Nederlandse mediabedrijven en makersorganisaties en vormt op dit moment een alibi voor partijen als DPG om grote delen van de Nederlandse mediamarkt op te kopen.
De Auteursbond en de NVJ wijzen de ACM er verder op als zij deze fusie toelaat, de onderhandelingsruimte voor freelancers nog beperkter wordt, er valt namelijk een concurrent aan de zijde van de opdrachtgevers weg. Hierdoor is het voor freelancers nog lastiger een tarief te bedingen waarvan zij hun zakelijke lasten en privé lasten kunnen bekostigen.
Onderhandelingsmacht
De Auteursbond en de NVJ willen verder de nieuwe Leidraad van ACM bespreken. Het is nu niet duidelijk welke ruimte de nieuwe Leidraad van ACM biedt voor freelancers om de onderhandelingsmacht te bundelen. Het tot stand brengen van adviestarieven en collectieve afspraken waarmee de positie van werkenden verbeterd moet worden, lijken voor grote delen van de sector onmogelijk. De NVJ en de Auteursbond willen hier uitsluitsel over.
Er zijn conform de nieuwe Leidraad van ACM vier situaties waarin zzp’ers wél gezamenlijk afspraken mogen maken over tarieven en andere voorwaarden. Als de zzp’ers:
- zij-aan-zij werken met werknemers, of
- klein in omzet en marktaandeel zijn, of
- wanneer de voordelen groter zijn dan de nadelen, of
- als de tariefafspraak op het voorgenomen wettelijk bestaansminimum ligt
De Auteursbond en de NVJ weigeren lijdzaam toe te kijken hoe de tarieven verder dalen – want dat gaat met deze marktverdeling zeker gebeuren – om dan pas collectieve tariefafspraken te kunnen maken.