Het is de nachtmerrie van iedere schrijver: wakker worden en ontdekken dat al zijn werk is illegaal verkrijgbaar zijn. Soms lijkt het of die nachtmerrie al de waarheid is. Naar verluid doen er usb-sticks de ronde met vijfhonderd, soms wel duizend illegale e-boeken erop. Illegaal downloaden van films en series is de normaalste zaak van de wereld.

Kan de Auteursbond daar nou niets aan doen? We doen ons best. Maar bestrijding is moeilijk.

Lagere prijzen

Allereerst probeert de Auteursbond de prijs van e-boeken omlaag te brengen. Wij denken dat een goed toegankelijk en breed aanbod van e-boeken piraterij tegenwerkt. Een redelijke prijs is daar heel belangrijk bij. In het algemeen vinden consumenten de prijs van e-boeken te hoog.  Maar de Auteursbond gaat niet over de prijsbepaling van een e-boek, dat doen de uitgevers. Die handhaven de prijs vaak nog op tachtig procent van de prijs van het papieren boek. Ons lijkt dat te hoog. Consumenten denken er, blijkens onderzoek, ook zo over.

Samenwerking met anderen

Als kleine vereniging tegen piraterij optreden is als met een vliegenmepper op een olifant jagen. Maar eendracht maakt macht. Schrijvers zijn bij lange na niet de enigen die last hebben van piraterij. Daarom hebben wij ons, met verschillende andere belangengroepen van creatieven, verenigd in het Platform Makers. Daarnaast nemen wij deel aan de Federatie Auteursrechtbelangen, een federatie van makers, van collectieve beheersorganisaties als Lira en BUMA, en van uitgevers, filmproducenten, etcetera. Het Platform en de Federatie lobbyen bij de overheid vóór de belangen van auteursrechthebbenden en tegen de piraterij.

Stichting Brein

Maar met lobbyen alleen kom je er niet, er moet ook gehandhaafd worden. Daarvoor bestaat Stichting Brein, die vroeger vooral piraterij op films en tv-series bestreed maar zich de laatste tijd ook in toenemende mate op e-boeken richt. Brein zoekt op internet naar de honderd bestverkochte titels en zorgt dat illegaal aanbod onvindbaar wordt. Ook treedt Brein actief op tegen uploaders.

Tegen sticks met e-boeken kan Brein ook weinig doen. Toch, hoe ergerlijk het ook is, de vraag blijft hoeveel financiële en economische schade zulke downloads een dergelijke verspreiding aanricht. Zou de ontvanger van de stick anders de boeken hebben gekocht?

Legaal aanbod

En dat is misschien wel het belangrijkste: er moet voldoende legaal aanbod komen, zodat de consument niet uit hoeft te wijken naar illegaal werk. Daarom hebben wij ons actief bemoeid met de oprichting van thecontentmap.nl. De site verwijst bezoekers door naar een legaal aanbod van onder andere e-boeken. Het project kwam tot stand met subsidie van het Ministerie van OC&W. De Federatie Auteursrechtbelangen heeft op vele manieren de site onder de aandacht van het grote publiek gebracht. Ook voerde de Federatie campagne op scholen over auteursrecht en is de site auteursrecht.nl vernieuwd.

Voorlichting

Voorlichting is een ander belangrijk punt. Op dat gebied is het nogal stil geweest, de afgelopen jaren. Zelfs in de politiek wordt af en toe geroepen dat het auteursrecht maar lastig is en innovatie in de weg staat. Dat auteursrecht juist het schrijven van boeken mogelijk maakt is tot een aantal politici helaas nog niet doorgedrongen. De schrijver of vertaler heeft recht op een redelijke vergoeding bij het gebruik van zijn of haar werk. Dat kan geregeld worden via collectieve licenties, zodat auteursrecht grote digitaliseringsprojecten niet in de weg hoeft te staan.

Op het gebied van auteursrechthandhaving mag de Rijksoverheid nog wel een tandje bij zetten. Nu moet het veld zelf handhaving betalen, terwijl datzelfde veld veel geld kwijtraakt aan deze praktijken. Hoewel wij de overheid er al jaren op aanspreken is er tot op heden niet veel veranderd.

Verschuiven

Wel lijkt er iets te schuiven. In november 2015 organiseerde het Ministerie van Veiligheid en Justitie een bijeenkomst om te discussiëren over de rol van internet providers bij voorlichting of handhaving van auteursrecht. Voorbeelden uit Denemarken en Engeland lieten zien dat het heel goed mogelijk is: een breed, gemakkelijk toegankelijk én legaal aanbod van films, muziek en e-boeken.

De voorwaarde voor deze geslaagde projecten was wel dat de overheid meefinancierde en dat alle betrokkenen samenwerkten. Daaraan ontbreekt het nogal in Nederland.

Maar de Auteursbond blijft eraan werken.