Terugblik Dag van het Scenario 2021
In de Blauwe Zaal van de Stadsschouwburg in Utrecht vond zaterdag voor de 24e keer de Dag van het Scenario plaats. Herman Finkers stal de show tijdens de bijeenkomst, die als thema ‘Oude paden over nieuwe wegen’ had.
Voor het eerst werd de jaarlijkse samenkomst van scenarioschrijvend Nederland live gestreamd naar Kinepolis even verderop, waar nog eens honderd aanwezigen de talkshow volgden. De presentatie was in handen van scenarist en voorzitter van het bestuur van het Netwerk Scenarioschrijvers Pieter Bart Korthuis en scenarist/regisseur Amira Duynhouwer (eveneens bestuurslid).
Eerste gast aan de gesprekstafel was Ben McCaw, Narrative Director bij Guerilla Games Amsterdam. McCaw, al dertig jaar werkzaam in game writing, gaf een keynote over de overeenkomsten en verschillen tussen het schrijven voor games en meer traditionele vormen van drama. Het grootste verschil was de scope van het verhaal: voor de game Horizon Zero Dawn waren bijvoorbeeld 58 quests nodig, goed voor bijna 500.000 woorden. Gamers kunnen immers keuzes maken in hoe de game verloopt en al die varianten moeten uitgeschreven worden.
Overeenkomsten waren er ook qua vertelstructuur en scène-opbouw. Bij het genereren van emotie binnen games bleken gameschrijvers dezelfde gereedschappen te gebruiken als scenarioschrijvers. McCaw sloot af met een geruststellende mededeling: het is heus niet eng of moeilijk om te gamen en er is echt voor ieder wat wils.
Gouden Pen
Tijd voor de uitreiking van de Gouden Pen voor de best bezochte film van 2020. Uit handen van Pieter Bart Korthuis ontving Herman Finkers die voor De beentjes van St. Hildegard. In zijn dankwoord roemde hij de diversiteit van taal, volgens Finkers ‘het voertuig van de geest’.
De Zilveren Pen, een onderscheiding voor een persoon of organisatie die een bijzondere prestatie heeft geleverd voor het vakgebied Scenario, ging dit jaar voor het eerst naar een buitenlandse winnaar. De Ier David Kavanagh kreeg de pen voor zijn inzet voor scenarioschrijvers op Europees niveau. De Executive Officer van de Federation of Screenwriters in Europe (FSE) hield een kort, maar gloedvol betoog over de schandalige manier waarop schrijvers behandeld worden, waarna hij een oproep deed voor collectieve actie.
Ook de Zilveren Krulstaarten werden dit jaar tijdens de Dag van het Scenario uitgereikt. In de categorie Korte Film ging de scenarioprijs naar Snorrie en nam Victoria Warmerdam de prijs in ontvangst.
Pim & Pom
Ondertussen waren alweer drie nieuwe gasten aangeschoven aan tafel; Gioia Smid, Tingue Dongelmans en Fiona van Heemstra, spraken over de succesvolle Pim & Pom-franchise. Na twee series, een speelfilm en een boekje is er nu een nieuwe serie: De avonturen van Pim & Pom in het museum. Smid, conservator en beheerder van het oeuvre van Fiep Westendorpen scenarioschrijvers Dongelmans en Van Heemstra vertelden over het schrijven voor animatie, het werken met stemacteurs, research doen in kleuterklassen en de verschillen tussen het schrijven van afleveringen van vijf minuten en een speelfilm van 75 minuten. Zo kregen de katten in de speelfilm meer backstory en moesten ze een ontwikkeling doormaken.
Daarna werd opnieuw een Krulstaart uitgereikt. De prijs voor Beste Serie ging dit jaar naar I.M. en werd overhandigd aan Hugo Heinen, door Pieter Bart Korthuis de ‘nestor van het Nederlandse drama’ genoemd.
Representatie
Inmiddels hadden Bodil Sezen Matheeuwsen, Alkan Çöklü en Herman Finkers plaatsgenomen voor een tafelgesprek over bredere perspectieven, inclusiviteit en diversiteit. Sezen Matheeuwsen en Çöklü schreven de webserie En nu ben ik verliefd. Ze wilden meer diverse vormen van verliefdheid laten zien, met als resultaat personages zoals een aseksuele tiener en iemand met een beperking die in een rolstoel zit. Ze benadrukten het belang van representatie: als je jezelf niet terug kunt zien op het scherm is dat eenzaam. En kijkers die zich er niet in herkennen, kunnen er altijd iets van leren.
Ook Herman Finkers schreef een divers scenario, maar dan op het gebied van taal en geografie. Accenten waren voorheen altijd een probleem, zo stelde hij, die moest je zo snel mogelijk afleren – laat staan een dialect dat niemand buiten Twente verstaat. Toch werd zijn film over een niche-cultuur een enorm succes; een teken dat tijden veranderen. “Vijf jaar geleden was dit nog ondenkbaar”, aldus Çöklü. “Als je het gewoon doet en er helemaal niet de nadruk op legt, werkt het”, concludeerde Duynhouwer.
Tot slot werd de Zilveren Krulstaart uitgereikt voor Beste Film. Herman Finkers bleek de grote winnaar van de middag, want De beentjes van St. Hildegard won in deze categorie. Beduusd dat zijn eerste stappen op scenariogebied meteen zo omarmd werden door vakgenoten vertelde hij een anekdote over hoe hij in zijn beginjaren werd afgewezen voor een optreden in de Blauwe Zaal omdat hij niet vernieuwend genoeg zou zijn.
De meest memorabele uitspraak van de dag kwam ook uit de koker van Finkers: “De beste films gaan niet over iets winnen, maar over iets verliezen”.
