Tijd voor een inclusiever boekenvak

Verklaring over diversiteit
13 april 2021

De Auteursbond, de belangenvereniging voor schrijvers en vertalers met 1700 leden, reageert op de oproep zich uit te spreken over diversiteit en inclusiviteit naar aanleiding van de zaak Gorman-Rijneveld. In een nog te publiceren interview met Boekblad, het vakblad voor de uitgeverij en boekenwereld, spreekt Maria Vlaar, voorzitter van de Auteursbond, zich uit over de kwestie, voordat de Society of Authors een statement naar buiten bracht.

Eén van de zorgen van de Auteursbond betreft de kwaliteit van de vertaling. ‘Vertalers zijn altijd dienstbaar aan de oorspronkelijke tekst en de auteur. Vertalen vereist allereerst vakmensen,’ benadrukt Vlaar. Met Marieke Lucas Rijneveld werd gekozen voor een dichter om de vertaling te maken. Dat is bij poëzie niet ongebruikelijk. ‘Het had voor de hand gelegen dichters als Radna Fabias of Simone Atangana Bekono te vragen Gorman te vertalen. Niemand heeft het mooier kunnen uitleggen dan Rijneveld zelf in het gedicht Alles bewoonbaar, geschreven naar aanleiding van deze vertaalkwestie: ‘inzien wanneer / het niet jouw plek is, wanneer je moet knielen voor een gedicht / omdat een ander het beter bewoonbaar maakt’. 

Brede benadering

De Auteursbond probeert het onderwerp breed te benaderen en niet aan een specifiek voorval te koppelen. Belangrijker dan wie de vertaling uiteindelijk maakt, is de noodzaak meer vertalers van kleur op te leiden en een platform in het boekenvak te geven. Vertalers starten hun opleiding meestal met een talenstudie en moeten daarna verleid worden het vertalersvak te kiezen. Dat is een uitdaging voor het hele boekenvak, van uitgevers tot opleidingen. 

‘Feit is dat je ongelofelijk weinig mensen van kleur in het boekenvak tegenkomt,’ zegt Vlaar, ‘we zullen als boekenvak hand in eigen boezem moeten steken, omdat we in een zo kleine vijver blijven vissen.’ Het literaire veld is gebaat bij meer diversiteit. De ondervertegenwoordiging van mensen met cultureel diverse achtergronden is een structureel probleem waar de Auteursbond hard aan wil werken.  

De Auteursbond kijkt ook naar zichzelf, en ontwikkelt nieuw beleid om meer schrijvers en vertalers van kleur te bereiken en kansen en zichtbaarheid te geven.