Indexeer je tarief nu voor 2024

9 oktober 2023

Met de jaarwisseling op komst is het weer tijd om de tarieven voor je werk tegen het licht te houden. Indexeren is het minste wat je kunt doen om gelijke tred te houden met de stijging van de consumentenprijzen en er qua inkomsten dus niet op achteruit te gaan. Opnieuw roepen de Auteursbond, de Coöperatie en de NVJ hun leden op om professioneel te indexeren op basis van de laatste ontwikkelingen van de prijzen en de koopkracht.

Indexeren, hoe werkt dat?

Met de trend voor het lopende jaar en een vooruitblik op het komende. De calculator rekent op basis van de prijsindex van het Centraal Bureau voor de Statistiek en de CBS-koopkrachtontwikkeling. Voor het lopende jaar (2023) hebben we de eind september bekende prijsindex ingevoerd, in afwachting van het jaarcijfer.

Je doet jezelf tekort als je helemaal niet indexeert: brood, bier en bananen zijn ook duurder geworden in de afgelopen jaren, er is geen reden om een uitzondering te maken voor schrijfwerk. Wie niet met enige regelmaat indexeert, is een dief van de eigen portemonnee.

Als je tarief sinds 2015 niet meer is veranderd, hoeveel is 100 euro dan nog waard?

Let op:

Indexeren op basis van de prijsindex houdt je inkomen op hetzelfde niveau. De tweede uitkomst van de calculator voegt daar de ontwikkeling van de koopkracht van zelfstandigen aan toe. Dat maakt de uitkomst beter vergelijkbaar met de ontwikkeling voor mensen in loondienst. De CBS-cijfers over deze koopkrachtontwikkeling zijn pas vanaf 2012 beschikbaar, zodat de calculator van 2005 tot en met 2011 alleen rekent met de prijsindex.

Dit gaat allemaal om gemiddelden. Wanneer je vindt dat jouw toegenomen ervaring en vaardigheden een hogere beloning verdienen, is er niets tegen een hoger tarief bovenop de indexering.

Je tarief aanpassen kent uiteraard ook risico’s. Je klant kan een andere leverancier overwegen. Heb je een sterke positie doordat je iets unieks levert, dan zal er weinig discussie ontstaan. Je kunt je aangepaste tarief gewoon per telefoon of mail aankondigen wanneer je toch al contact hebt, en daarna zakelijk bevestigen. Dit is een simpele voorbeeldbrief:

Geachte [naam].

Wegens de gestegen productiekosten voor mijn werk sinds [jaartal waarin je oude tarief is afgesproken] zal ik vanaf 2024 het volgende tarief rekenen voor [product/dienst]: [bedrag per woord/uur/dag]. Opdrachten die momenteel al in uitvoering zijn, krijgt u nog gefactureerd voor het 2023-tarief. Ik verheug mij ook volgend jaar op onze samenwerking.

Stappenplan mediabedrijven

Lastiger is het bij grote mediaconglomeraten die tarieven eenzijdig vast denken te kunnen stellen. Maar leg je daar toch niet zwijgend bij neer. Je bent ondernemer, dat vinden die mediabedrijven ook, dus claim de ruimte voor gesprek. Hier staat een stappenplan:

1. Laat je inhoudelijke contactpersoon weten dat het na [x] jaar tijd is om weer eens over de tarieven te spreken, gezien de inflatie en de gestegen productiekosten van journalistiek werk. Vraag deze contactpersoon wie hierover de overlegpartner is en eventueel of de contactpersoon bereid is deze overlegpartner te adviseren.
2. Pas de indexeercalculator van de Auteursbond toe op de oude afspraken
3. Neem met deze uitkomst contact op met je overlegpartner, bijvoorbeeld zo:
   Geachte …,
   De ontwikkeling van de consumentenprijzen en de koopkracht maakt het noodzakelijk om de indexering van mijn honorarium te bespreken. Onze laatste afspraak over de betaling voor mijn diensten is gemaakt in [jaartal]. Op basis van de consumentenprijsindex van het CBS en de koopkrachtontwikkeling van zelfstandigen is het volgende tarief redelijk: [nieuw tarief] per woord/uur/dag/pagina. Graag verneem ik uw reactie.

Succes verzekerd? Nou nee. De overlegpartner kan overleg weigeren en botweg nee zeggen. Daarna is de vraag hoe hard je het wilt spelen en hoe lang je werk wilt blijven doen dat steeds minder besteedbaar inkomen oplevert. Er kan ook een tegenvoorstel op tafel komen, dan ben je in elk geval in gesprek. Bedenk bij zo’n gesprek dat je niet meer vraagt dan het op peil blijven van je honorarium op basis van de trends in de Nederlandse economie. Nogmaals: het gaat dus niet om extra geld, maar om handhaving van je inkomen.

Als DPG Media, een andere grote uitgever of NPO je klant is en je soortgelijk werk doet als redacteuren in loondienst, kun je je ook beroepen op de cao-trends. Daar heeft de NVJ een eigen calculator voor.

Een vervelend risico blijft dat de opdrachtgever kan besluiten om afscheid van je te nemen, wat je overigens ook kan overkomen als je niet onderhandelt over je honorarium. Zorg daarom dat je meerdere klanten hebt, zodat je niet als een schijnzelfstandige afhankelijk bent van de luimen van die ene. En als je het op safe wilt spelen, spreid de indexering dan over een aantal jaren: elk jaar een derde deel van je klanten.