Het Modelcontract voor de vertaling van literair werk gaat uit van honorering op basis van een gangbaar woordtarief. Het uitgangspunt voor de berekening is over het algemeen het aantal woorden in de brontaal, dat wordt vermenigvuldigd met minimaal dat gangbare tarief. Daarbij is het aan te bevelen om te controleren of de uitgever goed heeft geteld. Zelfs als de uitgever beschikt over een digitaal bestand van het origineel, geldt bijvoorbeeld voor een Franse tekst dat combinaties als l’arbre of j’ordonne in Word als één woord worden geteld.
De genoemde woordentelling stuit echter op problemen wanneer het gaat om talen die qua vorm sterk afwijken van het Nederlands, bijvoorbeeld talen die worden geschreven in karakters (zoals Chinees en Japans) of agglutinerende talen (zoals Hongaars, Turks en Hebreeuws).
In veel gevallen maken uitgevers en vertalers bij deze talen daarom gebruik van een doeltaaltelling. Op basis van eerdere vertalingen of een proefvertaling wordt een schatting gemaakt van het uiteindelijk aantal woorden. Vervolgens wordt een bijzondere bepaling opgenomen in het contract: ‘Het honorarium uit artikel 10.1 van het contract is gebaseerd op een voorlopig woordenaantal van … . Het definitieve honorarium zal worden vastgesteld op basis van het aantal woorden van de vertaling in het Nederlands.’
Als vertaler en uitgever kiezen voor een vooraf vastgelegd honorarium op grond van een brontaaltelling wordt bij specifieke talen een gemiddeld percentage bovenop het woordtarief in rekening gebracht, gebaseerd op de eigenschappen van die taal. Op grond van eerdere berekeningen gaat het dan bijvoorbeeld om:
- 20% extra voor vertalingen uit het Russisch en het Pools
- 35% extra voor vertalingen uit het Hongaars en het Fins
Let wel, we spreken hier vooral over taalkundige overwegingen om tot een eerlijke berekening te komen. Bij de onderhandelingen over het honorarium kan ook de moeilijkheidsgraad van een tekst meespelen, en de marktsituatie. Naarmate de taal ‘exotischer’ is en er minder vertalers beschikbaar zijn, kan de honorering hoger uitvallen.